Is onze redding het redden van de grond?
Dat de mogelijke oplossing voor klimaatverandering de grond is waar we ons voedsel op verbouwen klinkt als een vreemde simplificatie van een probleem waar wetenschappers van onze tijd mee zitten. Volgens de documentaire Kiss the Ground is juist het natuurlijke proces van het gezond houden van onze landbouwgrond de oplossing voor een groot probleem van onze generatie: klimaatverandering.
Zelfs als we nu onze uitstoot verminderen zit de atmosfeer nog vol met koolstofdioxide die al is uitgestoten, dus om te voorkomen dat de aarde blijft opwarmen moeten we die koolstofdioxide uit de lucht halen, en daarvoor is grond de oplossing.
Gezonde grond is aarde die vol zit met micro-organismen die via planten die erop groeien CO2 uit de lucht haalt. In de documentaire legt Kristin Ohlson, de auteur van ‘The Soil Will Save Us’ uit hoe het proces van koolstofdioxide opnemen uit de atmosfeer en het opslaan in de aarde in zijn werk gaat. Het begint met planten die fotosynthese uitvoeren om zonlicht en koolstofdioxide uit de lucht te halen. Ze zetten het dan om in koolstofbrandstof waardoor ze groeien. In dit proces stoten ze water en zuurstof uit. Bijna de helft van die koolstofbrandstof gaat dan via de wortels naar de micro-organismen in de grond. Die organismen voeden dan de plant met mineralen. Ook maken ze koolstoflijm van de brandstof, daarmee maken ze leefgebieden in de grond waarmee ze lucht en watertoevoer kunnen regelen, zo komt de koolstof in de grond terecht.
Helaas is dit niet hoe het bij veel landbouwgrond gaat. In veel landen is de grond uitgeput en zo bewerkt dat er alleen iets groeit door het te bespuiten met pesticide, dat dan weer micro-organismen beschadigt waardoor de planten minder voeding krijgen en weer meer pesticide nodig hebben om te groeien. De enorme hoeveelheid gif maakt ook de bacteriën in ons lichaam dood en kan leiden tot ziektes als kanker.
Het probleem zit dus in de beschadigde grond, die ontstaat door het uitputten en het braakleggen van die grond. Dit zorgt ook voor woestijnvorming, een globaal probleem dat ook werkt als een vicieuze cirkel. Als het land beschadigt door het constant ploegen en open liggen zonder gewas, droogt het uit en sterven de organismen die de planten in het jaar daarna moeten voorzien van voeding. Ook komt bij het ploegen CO2 vrij die vast werd gehouden door de grond. Er is dan weer meer pesticide nodig, dat de grond verder sloopt, om iets te laten groeien.
De manier om het probleem om te draaien noemen ze regeneratief boeren. Oftewel het repareren van de grond. Dit werkt doormiddel van vier simpele principes: nummer één is het stoppen van het diepe ploegen waarbij de aarde wordt verstoord. In plaats daarvan gebruiken de boeren speciale machines die een klein gaatje maken voor de zaden van de plant en niet de grond kapot maken. Nummer twee is het niet braakleggen van land. In plaats daarvan laten ze op akkers altijd iets groeien zodat het niet uitdroogt. Nummer drie is biodiversiteit, ze zorgen dat er zoveel mogelijk soorten flora en fauna op het land groeien om de aarde gevarieerd te voeden. Het vierde principe is het gebruik maken van compost en vee. Vee houden wordt vaak gezien als een grote bijdrage aan het klimaatprobleem maar met strakke schema’s zorgen de regeneratieve boeren ervoor dat het vee niet lang op dezelfde plek graast en juist bijdraagt aan het opslaan van koolstofdioxide. Zo duwen ze bijvoorbeeld met hun hoeven plantenresten de grond in en zorgen ze voor natuurlijke mest. Compost is ook onderdeel van het systeem en kan op simpele wijze worden toegepast, namelijk door het laten liggen van plantenresten op delen van het land.
Het doel van The Harvest is om zoveel mogelijk met boeren te werken die in harmonie met de natuur boeren. Door lokaal te kopen is het sowieso al veel makkelijker om het gesprek aan te gaan. Wij zien boeren niet alleen als voedselproducenten, maar ook als landschapsbeheerders. Landschapsbeheerders die zorgen dat we de aarde straks weer op een goede manier over kunnen dragen aan een nieuwe generatie. Als je de documentaire Kiss the ground nog niet hebt gezien, is dat echt een aanrader!
Bij deze een link naar de documentaire Kiss the ground op Netflix.
